Księgę Rut , która stała się inspiracją całego cyklu Rut , Ester, Anna za Zasłoną odczytuje się w synagodze w święto Szawuot. Jest to święto żniw, zbierania plonów  a jednocześnie nadania Tory ludowi Izraela na górze Synaj. Wiele lat temu miałam okazję, w szkole Tory dla kobiet w Jerozolimie ,wysłuchać wykładu Avivy Gothlib –Zornberg na ten temat.

 

 

Wrażenie i refleksje trwały we mnie przez lata. Księga Rut to opowieść o tym jak Moabitka Rut wybiera Boga swojej teściowej Noami jako swego Boga: - Twój Bóg będzie moim Bogiem a twój lud moim ludem, mówi synowa do zrozpaczonej wdowy, która straciła dwóch bezdzietnych synów.

 

 


W tej pozornie prostej historii zawarta jest przypowieść o przezwyciężaniu śmierci. Rut podobnie jak Gilgamesz poszukuje sposobu na pokonanie nieodwracalności śmierci. Gilgameszowi to się nie udaje. Tymczasem w Księdze Rut mamy opowieść o tym, jak Tą obcą jest kobieta i to kobieta należąca do ludu Medianitów. Kontakty z Medianitami
są ludowi Izraela zakazane w tekście Tory. A tu, ta Obca nie tylko zostaje przyjęta do wspólnoty, ale staje się Pramatką króla Izraela, króla Dawida, z którego rodu ma się narodzić Mesjasz.

 

 


   Wkrótce temat Rut uzupełniony został następnym cyklem inspirowanym inną księgą z kanonu tradycji w żydowskiej – Ester odczytywanej na przedwiośniu w czasie święta Purim . To święto, w którym  sens zdarzeń  jest zamaskowany, odwrócony. Komentatorzy próbują umiejscowić tę opowieść w realnym czasie. Mogła dziać się w Persji za czasów Kserksesa. Nazwa Purim pochodzi z perskiego i oznacza ciągnięcie losów, które w opowieści mają decydować o zgładzeniu żyjących tam  Żydów. Gdy w księdze Rut mamy model podejścia tradycji do obcego wśród Żydów, to w Księdze Ester mamy opowieść o Żydach wśród obcych.

 

 

 

Egzegeza tekstu obu tych opowieści możliwa jest na wielu poziomach. Te znajdowane sposoby odczytania, niespodzianki w ciągach myślowych stoją za procesem powstawania obrazów o Ester. Niniejsze wprowadzenie wystarczyć musi za klucz. Skoro tradycja żydowska uczy by
opowieści  o zamierzchłej przeszłości odczytywać w kontekście teraźniejszości, niech mi wolno będzie zaproponować aby obrazy, które Państwo zobaczą, stały się inspiracją do Państwa osobistych poszukiwań.

 


  1. pl
  2. en